O kulturze zwierząt (zachowaniu wyuczonym od innych osobników i charakterystycznym dla danej grupy) pisałam już wcześniej. Pisałam też o przystosowaniu zwierząt do życia w mieście. Tym razem piszę o jednym i drugim: o kulturze zwierzęcej, która jest przystosowaniem do życia w mieście.
Głównymi bohaterami tej opowieści są kakadu żółtoczube (Cacatua galerita) – sprytne i bardzo towarzyskie papugi pochodzące ze wschodniej Australii (oraz innych wysp tego regionu). Naturalnie żyją na terenach zalesionych, ale coraz częściej można je spotkać w miastach, zwłaszcza na przedmieściach. Choć ich naturalny pokarm (nasiona, orzechy i owoce) może być rzadki w miastach, istnieje tam wiele innych źródeł pożywienia, na przykład, wyrzucane przez ludzi jedzenie. Ale zdobycie tego pożywienia nie jest łatwe, jeśli jest ono schowane w pojemnikach z dużymi i ciężkimi pokrywami.
Niektóre ptaki odkryły jednak, jak otwierać domowe pojemniki na odpady.
Aby dowiedzieć się, jak powszechna jest ta umiejętność u miejskich kakadu, międzynarodowa grupa badaczy zarówno obserwowała indywidualnie oznakowane ptaki, jak i poprosiła mieszkańców Sydney i okolic o rejestrowanie zachowań kakadu przez dwa lata (w 2018 i 2019 roku).
Zaobserwowano szybkie rozprzestrzenianie się nowego zachowania (otwierania pojemników na odpady) z początkowych 3 przedmieść na 44 w sposób zgodny z mechanizmem społecznej nauki: z czasem częstotliwość tego zachowania wzrastała nie tylko w obrębie jednego przedmieścia, ale też rozprzestrzeniała się na inne, coraz bardziej odległe obszary (chociaż w niektórych dzielnicach nigdy nie zaobserwowano papug otwierających pojemniki). Dane wskazują też, że w jednej z okolic kakadu niezależnie odkryły sposób na otwieranie pojemników.
Odwrócenie pokrywy pojemnika wymaga skoordynowanej sekwencji różnych ruchów – podniesienia pokrywy, przytrzymania jej podczas podchodzenia do zawiasów i w końcu przerzucenia pokrywy na zewnątrz. Badacze zaobserwowali różnice w sposobie otwierania pojemników przez poszczególne ptaki – na przykład, w tym czy chodziły po lewej czy prawej stronie krawędzi kubła, lub czy otwierały pokrywę z jedną nogą na niej, czy też nie.
Ale były też wyraźne różnice między okolicami, na przykład w tym, czy ptaki chwytały za uchwyt czy za brzeg pokrywy podczas jej otwierania albo jak była odwrócona ich głowa podczas podnoszenia pokrywy („do góry nogami” czy nie). Im bardziej oddalone od siebie miejsca, tym więcej różnic zaobserwowano w technice otwierania przykryw. Te regionalne różnice świadczą o powstawaniu lokalnych subkultur.
Często obserwowano ptaki próbujące otworzyć kubeł, ale bez powodzenia. Większość ptaków próbujących lub otwierających pojemniki to samce, co sugeruje, że zachowanie to może wymagać sporej siły mięśni, gdyż u tego gatunku samce są cięższe od samic. Dodatkowo, samce są bardziej dominujące i to one mogą mieć pierwszeństwo w dostępie do pokarmu. Potrzeba jednak więcej badań, aby ustalić przyczynę różnic między płciami i dowiedzieć się, w jaki dokładnie sposób przebiega proces uczenia, na przykład kto dokładnie uczy się od kogo.
Miej oczy szeroko otwarte na to co robią zwierzęta wokół ciebie. Być może jako pierwszy zaobserwujesz zachowanie, która doprowadzi do odkrycia nowej kultury zwierzęcej.
You can find the english version of this post here.
Zdjęcie: Photo by Gilberto Olimpio from Pexels