Kilka lat temu wybrałam się z moimi studentami do gospodarstwa z krowami mlecznymi. Kiedy weszliśmy do obory, w której w tym momencie przebywały krowy, większość studentów zmarszczyła nosy lub nawet ścisnęła je palcami. Ostry zapach moczu i odchodów był rzeczywiście silny i nieprzyjemny. Dla niektórych studentów był on tak przytłaczający, że nie mogli się skupić na tym, o czym mówiliśmy. Założę się, że byliby szczęśliwi, gdyby gospodarz nauczył swoje krowy korzystania z latryny.
Czy można przyuczyć krowy do korzystania z toalety?
Koty mogą nauczyć się korzystać z kuwety. Psy potrafią wstrzymać mocz do czasu, aż przyjdzie czas na spacer. Dlaczego krowy miałyby tego nie umieć?
Ostatnio naukowcy pokazali, że cielęta rzeczywiście mogą nauczyć się korzystać z latryny.
Jak wytresować krowy do korzystania z toalety?
Badacze wytrenowali 16 cieląt w trzech etapach:
Etap 1: Cielęta zostały ograniczone do małego obszaru przeznaczonego na latrynę. Za każdym razem, gdy oddawały tam mocz, dostawały smakołyk. Po 8-10 sesjach większość zwierząt zrozumiała tą zależność i odwracała się w kierunku dozownika z jedzeniem podczas, lub tuż po sikaniu.
Etap 2: Cielęta nie były ograniczone do latryny, ale mogły wejść do sąsiedniej przegrody. Za każdym razem, gdy załatwiały się w latrynie, były nagradzane. Jeśli załatwiały się poza nią, były przez 3 sekundy spryskiwane zraszaczem (nie było to dla nich bolesne, ale trochę nieprzyjemnie). Większość cieląt (11 z 16) korzystała z latryny w znacznej większości (80%) przypadków oddawania moczu.
Etap 3: Podobny do Etapu 2, ale obszar poza latryną był większy. Jednak potencjalne zwiększenie odległości do toalety nie miało większego wpływu na sukces cieląt w korzystaniu z niej.
Wyniki treningu pokazują, że cielęta są świadome pełnego pęcherza i potrafią kontrolować oddawanie moczu.
Krowy nie osiągnęły 100% sukcesu. Jednak były one trenowane maksymalnie przez 25 dni (w sumie, od etapu 1 do 3) i tylko przez 45 minut dziennie. Moje dzieci potrzebowały więcej czasu na nauczenie się korzystania z nocnika. Gdyby cielęta miały więcej okazji do ćwiczeń, najprawdopodobniej lepiej radziłyby sobie z korzystaniem z latryny.
Dlaczego warto tresować krowy do korzystania z toalety?
To nie zapach moczu był inspiracją do przeprowadzenia wyżej opisanego treningu. W końcu studenci o wrażliwych nosach nie spędzają zbyt wiele czasu na farmach, a sami rolnicy zazwyczaj nie przejmują się tym zapachem.
Jednak amoniak obecny w moczu prowadzi do zanieczyszczenia powietrza i ma negatywny wpływ na zdrowie. Dodatkowo, odchody krów są znacznym źródłem gazów cieplarnianych (takich jak podtlenek azotu). Mogą również prowadzić do skażenia gleby i wody.
Jeśli krowy zostaną przyuczone do oddawania moczu w określonych miejscach, może on być zbierany i oczyszczany, a dzięki temu jego negatywny wpływ na środowisko znacznie zredukowany. Można go również przetworzyć na nawóz.
Dodatkowo, krowie latryny poprawiłyby jakość powietrza, czystość i higienę wewnątrz obór, co podniosłoby dobrostan zarówno krów, jak i ludzi.
Co dalej w nauce korzystania z toalety?
Na świecie żyje około 1 miliarda sztuk bydła (jedna na każde 8 osób!). Przeciętna krowa może oddawać dziesiątki litrów moczu dziennie. Można wiele zyskać, zbierając przynajmniej jego część*. Jednak by trening był możliwy na dużą skalę, trzeba by go zautomatyzować, nad czym naukowcy chcą teraz pracować.
Na razie nie jest jasne, jak długo krowy byłyby w stanie wstrzymywać mocz i jak daleko chciałyby chodzić do latryny (podczas treningu musiały przejść najwyżej 6 m). Ale jak powiedział jeden z autorów badań: krowy “są o wiele, wiele mądrzejsze niż się ludziom wydaje”. A skoro inne zwierzęta mogą nauczyć się kontrolować swoje potrzeby przez dłuższy okres czasu, to dlaczego krowy nie miałyby tego robić?
* Oczywiście, zredukowanie spożycia wołowiny i produktów mlecznych, czyli zmniejszenie populacji bydła, byłoby najefektywniejszym sposobem na zmniejszenie kosztów środowiskowych związanych z hodowlą tych zwierząt.
You can find the English version of this post here.
Photo: Milesz via Pixabay