Nawet jeśli nie miałeś nigdy psa, pewnie widziałeś jakiegoś z podobnym wyrazem oczu jak na zdjęciu powyżej. Psy potrafią wydatnie podnieść do góry wewnętrzną stronę brwi. Wydaje się wtedy, że chcą powiedzieć „Trochę przeskrobałem, ale nie będziesz na mnie zły, prawda?”, albo „Chyba nie chcesz mnie zostawić w domu samego?”.
Okazuje się, że taki wyraz pyska możemy zaobserwować u psów, ale nie u wilków – ich najbliższych żyjących krewnych. Psy i wilki mają praktycznie takie samo umięśnienie pyska, jednak właśnie z wyjątkiem mięśnia, który umożliwia znaczne podniesienie do góry wewnętrznej części brwi. U wilków nie występuje osobny mięsień, jedynie małe ścięgno, dlatego wilki mogą tylko nieznacznie unieść brew. Dodatkowo psy częściej podnoszą brwi niż wilki.
Ale dlaczego psy różnią się w tym względzie od wilków? Wszystko wskazuje na to, że to ludzie, świadomie lub nieświadomie, wyselekcjonowali tą cechę anatomii i zachowania.
Gdy psy podnoszą brwi do góry, ich oczy wydają się większe i bardziej podobne do niemowlęcych, dużych oczu. Dodatkowo taki wyraz pyska przypomina wyraz twarzy smutnego człowieka. To zachowanie mogło więc powodować włączanie się instynktów opiekuńczych u ludzi. Psy robiące „smutne oczy”* mogły dostawać więcej jedzenia, mieć większą szansę na opiekę człowieka i przetrwanie. Nawet obecnie psy w schronisku, które częściej robią smutne oczy, są szybciej adoptowane.
Większa mimika pyska, szczególnie w okolicach oczu, przypomina mimikę twarzy człowieka, która jest ważna w komunikacji międzyludzkiej. Wydaje się też ważna w relacjach z psem, bo nawet jeśli psy nie zawsze nas rozumieją, to ich mimika przynajmniej stwarza wrażenie zrozumienia. Dodatkowo psy dużo częściej niż inne zwierzęta domowe nawiązują z człowiekiem kontakt wzrokowy i potrafią podążać za jego wzrokiem, co również przyczynia się do budowania relacji z ludźmi.
Jak na razie tylko kilka ras psów przebadano pod względem występowania dodatkowego mięśnia pyska i prawie wszystkie go miały – z wyjątkiem husky – rasy bardzo blisko spokrewnionej z wilkami.
Może czas rozpocząć własne obserwacje? Czy znasz rasy (albo pojedyncze psy), które nie potrafią zrobić „smutnych oczu”?
* po angielsku – puppy eyes
Zdjęcie: Dominika Roseclay, Pexels.com
The English version of this post can be found here.