Czy wiesz, że ślimaki mają tysiące małych ząbków?

Zęby ślimaka morskiego Aplysia juliana

Ślimaki mogą jeść praktycznie wszystko. Niektóre, ku rozpaczy ogrodników (w tym mnie) zjadają świeże rośliny. Inne jedzą zwierzęta, takie jak dżdżownice lub nawet inne ślimaki, odpady zwierzęce, gnijącą roślinność lub grzyby. Niektóre gatunki jedzą jeden rodzaj pokarmu, inne są mniej wybredne, ale praktycznie wszystkie ślimaki lądowe używają swoich malutkich ząbków podczas żerowania.

Ślimaki nie przeżuwają pokarmu przed “połknięciem”, ale zeskrobują i rozdrabniają go za pomocą narządu zwanego tarką albo radulą. Jest ona nieco podobna do naszego języka, ale pokryta wieloma rzędami maleńkich ząbków. Ślimak wystawia swoją tarkę na zewnątrz, aby zeskrobać pokarm. Jeśli pokarm jest w większym kawałku, np. liść, ślimaki mogą go przeciąć szczęką (ślimaki mają tylko jedną – górną) przed rozdrobnieniem.

Ślimak zgarniający jedzenie za pomocą swojej tarki/raduli – zęby pokazane jako zygzaki

Liczba, wielkość, kształt i rozmieszczenie zębów na tarce różnią się u poszczególnych gatunków. Niektóre ślimaki mają ponad 100 000 zębów. Właściwości zębów zależą od rodzaju pokarmu, którym odżywia się ślimak. Kształt zębów może być też różny w zależności od położenia na tarce.

Tarka/radula i pojedynczy ząb drapieżnego ślimaka Selenochlamys ysbryda
Zęby wszystkożernego ślimaka Cornu aspersum

Zęby zbudowane są z chityny – tego samego biopolimeru, z którego zbudowany jest szkielet zewnętrzny owadów. Mogą być również utwardzone przez minerały takie jak żelazo, krzem, wapń czy magnez. Ślimak używa głownie zębów z przodu tarki i dlatego one najszybciej się zużywają. Z tyłu natomiast stale wyrastają nowe zęby, które zastępują te zużyte.

Ślimaki zeskrobujące glony z twardej powierzchni (np. szkła szklarni) zostawiają charakterystyczny ślad:

Podczas gdy na miękkich owocach lub grzybach tarka zostawia mniej regularne ślady:


Powyższy tekst odnosi się głównie do ślimaków lądowych, gdyż wszystkie one (z jednym znanym wyjątkiem) posiadają tarkę. Ale ta struktura jest obecna u wielu innych mięczaków, na przykład ślimaków wodnych i głowonogów, takich jak kalmary i mątwy, a także w zredukowanej formie u ośmiornic.


Zdjęcia (od góry do doły): RME-OT Caracas- Venezuela; Debivort; Amgueddfa Cymru; Krings et al. 2019; Magdalena Kozielska-Reid (dwa ostatnie zdjęcia).


You can find the English version of this post here.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *