Ludzie w maseczkach to obecnie powszechny widok. Na zdjęciach widziałam też psy i koty w maseczkach założonych im przez ludzi. Jednak dzikie zwierzęta z zakrytym pyskiem to rzadkość. Z tego co wiem, maseczki nosi tylko kilka gatunków nietoperzy z Centralnej i Południowej Ameryki.
O ile ja noszę po jednej maseczce w kieszeni kurtki, w torebce i w plecaku, żebym na pewno o niej nie zapomniała, gdy idę do sklepu, o tyle te gatunki nietoperzy mają ją zawsze przy sobie. Ich maseczka to fałda skóry pod brodą, którą mogą naciągnąć na pysk za pomocą kciuka – jedynego wolnego palca na skrzydłach.
Czemu to robią? Nie jest to do końca jasne, ponieważ jeszcze mało wiemy o tych nietoperzach. Być może po to, by chronić pysk w czasie snu, bo niektóre nietoperze zakładają maseczki w dzień, gdy odpoczywają. Jednak przynajmniej u jednego gatunku – starca pomarszczonego (Centurio senex) maska wydaje się być ważna w trakcie godów. Nietoperz ten ma na pysku bezwłose fałdy skórne, które wyglądają trochę jak głębokie zmarszczki. U samców fałdy są wyraźniejsze – i tylko oni mają maseczki. Już samo to sugeruje ich znaczenie przy rozrodzie – podobnie jak piękne ogony występują tylko u samców pawi i służą do zwabienia partnerki.
Starce pomarszczone zdają się tworzyć tokowiska, gdzie wiele samców zlatuje się w nocy, zwisa z pobliskich drzew, zakłada maseczki i „śpiewa” (wydaje sekwencję różnych ultradźwięków). Gdy samica ląduje przy samcu, ten zdejmuje maseczkę i przystępuje do kopulacji.
Jednak do czego tak naprawdę służy maseczka? Jak na razie możemy się tylko domyślać. Może pomaga w ukierunkowaniu dźwięków? Może daje kontrolę nad wysyłaniem sygnałów zapachowych produkowanych w fałdach skórnych pyska? Może – ponieważ jest jasna – stanowi dodatkowy sygnał dla znajdującej się blisko samicy? A może nawet jej odcień mówi coś o jakości właściciela (tak jak wygląd piór mówi o stanie zdrowia pawia)? Jest to możliwe, bo choć nietoperze są aktywne nocą, to ten gatunek ma dość duże oczy i bodźce wzrokowe mogą odgrywać ważną rolę.
Jedno wydaje się pewne – nie chodzi o to, by schować pomarszczoną twarz przed wzrokiem potencjalnej partnerki. Ani o to, by zredukować rozprzestrzenianie się wirusów…
Nagrania zachowania starca pomarszczonego na “tokowisku” możesz znaleźć tutaj.
Zdjęcie i główne źródło informacji: Rodrıguez-Herrera et al. (2020)
You can find the English version of this post here.
“Ani o to, by zredukować rozprzestrzenianie się wirusów.”
A szkoda. Może gdyby wszystkie nietoperze nosiły maseczki, nie byłoby tego całego zamieszania z koronawirusem ;-)…?
Prawdziwy z Ciebie talent i mistrz pióra z ogromną łatwością przekładasz myśli na słowa… trzymaj tak dalej, dbaj i pięlęgnuj swego bloga… skąd czerpiesz tak ciekawe inspiracje ?
Dziękuję! Pomysły na posty czerpię z artykułów naukowych i podcastów (popularno-)naukowych.